وصیت زاید بر ثلث

معمولا اشخاص در زمان حیات خود نسبت به موارد خاصی وصیت می نمایند. با نگاهی به آیات و روایات متعدد در قرآن و احادیث مختلف به مستحب بودن وصیت پی میبریم. هر شخصی اختیار دارد نسبت به ثلث که زاید بر اموال او نباشد، از مالش برای خود وصیت نماید، که بعد از فوت به مصرف معینی برسد یا دیون مالی و واجبات مانند خمس ، زکات، نماز و روزه از آن پرداخت شود. اما این وصیت بر ثلث نباید بیشتر از یک سوم اموال یا همان وصیت زاید بر ثلث باشد، چون در اینصورت به ضرر سایر وراث است. اما به این نکته نیز باید اشاره کرد که در وصیت زاید بر ثلث ورثه می توانند به اختیار خود آن وصیت را قبول نمایند، و هر کس نسبت به سهم الارث خود می تواند وصیت زاید بر ثلث را قبول نماید و از سهم خود به وصیت زاید بر ثلث عمل نماید. اگر می‌خواهید در این زمینه اطلاعات حقوقی بالایی داشته باشید می‌توانید از وکیل انحصار وراثت موسسه حقوقی عدلجو کمک بخواهید.

ثلث ترکه یعنی چه

با توجه به اینکه شرع اسلام در خصوص وصیت  توسط مومن تاکید کرده است، احکام مختلف آن نیز در قانونمدنی کاملا مشخص شده و نسبت به آن تعیین تکلیف کرده است. مستحب است هر شخص در زمان حیات خود نسبت به حقی که به گردن دارد رسیدگی نموده یا در آن موارد وصیت تنطیم نماید، تا بعد از فوت او دیون و واجبات توسط وراث او پرداخت شود. اما این وصیت فقط تا ثلث اموال جایز است و اگر وصیت بیشتر از یک سوم اموال باشد فقط در صورتی قابل اجرا است که سایر ورثه آن را قبول نمایند. ثلث ترکه یعنی بعد از فوت و قبل از تقسیم ترکه ابتدا هزینه های کفن و دفن و بدهی هایی که متوفی دارد تسویه شود و بعد از آن کل ماترک محاسبه شود و طبق مواد ۸۴۰ تا ۸۴۹ قانون مدنی ثلث ترکه خارج شود و مابقی بین وراث تقسیم شود، در صورتیکه وصیت بیشتر از ثلث اموال باشد باید ورثه اجازه دهند تا در آن راه به مصرف برسد یا اگر بعضی از وراث راضی باشند و بعضی دیگر ناراضی باشند هر یک می توانند نسبت به سهم الارث خود ان را قبول و پرداخت نمایند.

زمان معتبر جهت تعیین ثلث ترکه

مطابق ماده ۸۴۵ قانون میزان ثلث به اعتبار دارایی وصیت کننده در زمان وفات او تعیین می شود نه به اعتبار زمانی که وصیت می نماید. اما بحث اصلی زمانی مطرح می شود که در زمان وصیت ممکن است مالی که ثلث آن وصیت شده است ارزشش به اندازه همان ثلث باشد ولی بعد از فوت به نسبت تورم ارزش ان بالا رفته باشد و مازاد بر ثلث شود،  در اینجا زمانی ان وصیت قابل اجراست که ورثه آن را قبول نمایند والا تا میزان ثلث آن قابلیت اجرا دارد.

دعوای ثلث چیست

در مورد وصیت بر ثلث ترکه توضیحات لازم را در مطالب قبل عنوان نمودیم. با توجه به متن قانون و از لحاظ حقوقی وصیت بیشتر از ثلث غیرنافذ است ، بدین معنی که شخص حتی میتواند نسبت به کل دارایی خود وصیت کند و باطل نمی باشد، و اگر هر یکاز ورثه آن را قبول نمایند میتواند به نسبت سهم الارث خود آن را پرداخت نماید، اما رد وصیت زاید بر ثلث این به این معنا نیست که اشکال شرعی وجود داشته باشد چون جزو حقوق هر یک از ورثه است. اما عمل به ثلث وصیت از نظر شرعی واجب است.

دو ثلث ترکه یعنی چه

هر مالی که از متوفی به جا میماند بعنوان ماترک بین وراث قابل تقسیم می باشد، قبل از تقسیم ارث ابتدا لازم است که تمام دیون و بدهی های متوفی از ماترک پرداخت شود و بعد از آن در صورت وجود هر نوع وصیتی نوبت به عمل کردن به آن وصیت میرسد، همانطور که در قانون مشخص شده است هر شخص فقط میتواند نسبت به ثلث اموال خود وصیت کند و دو ثلث ترکه نافد نبوده ولی با اجازه وراث میتوان به ان عمل نمود. و اگر متوفی زیاده بر ثلث را  جهت مصرف اموری تعیین کرده باشد اگر ورثه آن زیاده بر ثلث را قبول ننمایند به همان ترتیبی که وصیت کرده است، از ترکه خارج می شود تا به میزان ثلث برسد و بیشتر از ثلث باطل خواهد بود و اگر ان مازاد بر ثلث به تمام اموال تعلق گرفته باشد زیاده آن از همه کسر خواهد شد.

آیا ثلث میت واجب است

هر گاه شخص یک سوم یا ثلث  دارایی خود را برای بعد از فوتش وصیت می نماید، عمل به وصیت واجب است و وراث قبل از تقسیم ماترک جایز است اول از کل ماترک کل دیون و بدهی های متوفی را پرداخت نمایند، و در مرحله بعد ثلث اموال را از ترکه خارج و وصیت نسبت به ثلث را اجرا نمایند. اما اگر وصیت بیشتر از یک سوم باشد ورثه می توانند قبول ننماید و آن را رد کنند.

وصیت در ثلث مال 

با وصیت و انواع وصیت و احکام مربوط به آن در شرع و قانون آشنایی پیدا کردیم، حال سوال شده است که فرد میتواند وصیت در ثلث مال خود کند؟ پاسخ به این سوال قطعا مثبت است و فرد میتواند در خصوص ثلث اموال خود مشخص نماید که چگونه و به چه ترتیبی مصرف شود. گاها اشخاص دیون و واجبات مانند نماز و روزه و خمس و زکات خود را بعنوان وصیت در ثلث مال خود قرار می دهند.

وصیت کل اموال 

یکی از مستحباتی که در آیات و روایات به آن تاکید فراوان شده است، اینست که قبل از مرگ وصیت نامه تنظیم شود. وصیت به دو شکل تملیکی و عهدی تنظیم می شود. در تملیکی فرد عین یا منفعت مال خود را برای بعد از فوتش مجانی به دیگری می بخشد و در وصیت عهدی شخصی را بعنوان وصی مامور به انجام کاری برای بعد از مرگ خود میکند. وصیت کل مال اگر بصورت تملیکی باشد، شخصی که به نفعش وصیت شده باید آن را قبول نماید. ضمن اینکه وصیت در مال فقط تا یک سوم آن نافذ است و زاید بر ثلث اموال اگر نسبت به آن وصیت شده باشد باطل نیست و بستگی به نظر وراث دارد. اگر ورثه قبول نمایند که آن را پرداخت نمایند مشکلی نیست در هرصورت وصیتی که نسبت به کل اموال صورت گرفته باشد تا ثلث آن قابلیت اجرا دارد.

ملاک تعیین ثلث در وصیت نامه

در مطالب قبل توضیح دادیم که میزان ثلث به میزان اعتبار دارایی حین وفات معین می شود، نه به اعتبار دارایی او حین وصیت، و هر گاه مالی که نسبت به آن وصیت شده است، مال معینی باشد آن مال قیمت گذاری میشود، اگر قیمت مال بیشتر از ثلث آن مال باشد ، زیادتر از ثلث مال ورثه است مگر اینکه وراث اجازه دهند. یا ممکن است مالی که نسبت به آن وصیت شده است منافع یک ملک باشد ابتدا عین ملک با وجود منافع آن قیمت گذاری میشود، و سپس ملک بدون منافع قیمت گذاری می شود، و تفاوت بین دو قیمت از ثلث محاسبه میشود.اما در جایی ممکن است اموال متعدد و کلی باشد و تعیین ثلث در وصیت صورت نگرفته باشد، که ثلث از کدام یک از اموال پرداخت شود، در اینجا تعیین مال برای پرداخت ثلث که از کدام یک از اموال صورت بگزرد با ورثه است. گاهی هم ممکن است مالی کهنسبت به آن وصیت شده است، جزء مشاع ترکه باشد، در اینجا موصی له با بقیه شرکاء مشاعا شریک خواهد شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

عدل‌جو ؛ مرجع تخصصی انحصار وراثت، دعاوی ثبتی و ملکی، مالیات بر ارث و تقسیم تَرَکه و تمام دعاوی مرتبط با ارث می‌باشد.

برای ارتباط با وکلا، داوران و کارشناسان حقوقی گروه وکلای عدل‌جو و طرح سوالات خود، لطفاً در سایت ثبت نام نمایید. از طریق ناحیه کاربری با ما در تماس بوده و از طریق پیامک زمان پاسخگویی برای شما ارسال خواهد شد. مطمئن باشید در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ داده خواهد شد.

شماره‌های تماس:

09120362123 

02191692272 

تجربه گروه وکلای عدل‌جو راهنمای شما است...

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ