مالیات بر ارث
مالیات بر ارث مغازه و سرقفلی
نحوه محاسبه مالیات برارث ملک تجاری مالیات بر ارث ملک تجاری میزان مبلغی است که توسط دولت به کلیه اموال تجاری متوفی اعم از زمین، محل کسب و کار و غیره تعلق می‌گیرد. در متن قانون سابق، درصد جداگانه‌ای برای میزان مالیات بر ارث ملک تجاری معین نشده است. بنابراین مشاهده میکنیم که قانون گذار برای هر یک از طبقات، با در نظر گرفتن ارزش کل اموال، درصدهایی را تعیین کرده است و ورثه نیز باید این درصدها را برای محاسبه مالیات بر ارث ملک تجاری در نظر گیرند. در متن قانون اصلاح شده، میزان مالیات بر ارث ملک تجاری با در نظر گرفتن درصدی جدا از سایر اموال محاسبه و به دولت پرداخت می‌شود. تعیین درصدهای جداگانه یکی از نوآوری‌های قانون اصلاح شده است. درصدهای مالیاتی مربوط به این نوع ملک، در متن قانون مالیاتهای مستقیم تعیین شده است. البته به عنوان یکی از ورثه به این نکته مهم توجه داشته باشید که قانون مالیاتهای مستقیم، در سال ۱۳۹۴ نیز اصلاح شده است و اصلاحات این قانون، صرفا برای ورثه‌ای کاربرد دارد که بعد از تاریخ ۱۳۹۵/۱/۱، مورث خود را از دست داده‌اند. به عبارت دیگر قانون مالیات بر ارث ملک تجاری ثابت است اما قانون گذار، اصلاحات این قانون را صرفا برای بعضی از ورثه در نظر گرفته است. بنابراین با توجه به این توضیحات، دو متن قانونی وجود دارد: ● قانون مالیاتهای مستقیم سابق که برای متوفیان قبل از سال ۱۳۹۵ کاربرد دارد. ● قانون مالیاتهای مستقیم اصلاح شده که برای متوفیان بعد از تاریخ مذکور تنظیم شده است. نگاهی به قانون مالیات بر ارث ملک تجاری سابق مطابق این قانون، در صورتی که ورثه، در طبقه اول حضور داشته باشند، به میزان ۳ میلیون تومان معافیت مالیات ارث برای سهم الارث هر یک از آنها در نظر گرفته می‌شود. این میزان در صورتی که بین ورثه حاضر در طبقه اول، افراد کمتر از ۲۰ سال یا محجور یا معلول از کار افتاده حضور داشته باشند، به ۵ میلیون تومان تغییر می‌کند. نگاهی به قانون مالیات بر ارث ملک تجاری اصلاح شده : علاوه بر درصدهای تعیین شده برای مورد دوم، به اموال زیر نیز مالیات تعلق می‌گیرد: بالکن: به میزان یک سوم از ارزش محل کسب و کار در هر متر مربع انباری: به میزان پنجاه درصد از ارزش محل کسب و کار در هر متر مربع اموال و اجناس: به میزان ده درصد از ارزش اموال موجود در محل
مالیات بر ارث سهام
مالیات بر ارث سهام در مالیات بر ارث سهام که شامل سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس و سهام و یا سهم الشرکه انواع شرکت های غیر بورسی می باشد،باید گفت نرخ مالیات‌بر ارث سهام آن با یکدیگر متفاوت می باشد که در ادامه به آن می پردازیم. چه سهام پذیرفته شده در بورس و چه غیر بورس نحوه محاسبه میزان مالیات‌بر ارث سهام به عوامل همچون تاریخ فوت، طبقه وراث بستگی دارد. سهام بورسی و سهام غیر بورسی مالیات بر ارث نسبت به سهام و سهم الشرکه طبق قانون مالیات های مستقیم ایران به دو دسته تقسیم شده: ۱- مالیات بر ارث نسبت به سهام غیر بورسی ،منظور سهام شرکت های سهامی خاص و سهامی عام است که در بورس یا فرابورس حضور ندارند. ۲- مالیات بر ارث نسبت به سهام بورسی نرخ مالیات بر ارث سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس در قوانین مالیاتی به شرح ذیل است : 0.75% مالیات بر ارث سهام برای وراث طبقه اول که منظور از طبقه اول پدر، مادر، شوهر، زن، اولاد و اولادِ اولاد می باشد. 1.5% مالیات بر ارث سهام برای وراث طبقه دوم که منظور از طبقه دوم اجداد، برادر، خواهر و اولاد آن ها می باشد. 3% مالیات بر ارث سهام برای وراث طبقه سوم که منظور از طبقه سوم عمو، عمه، خاله، دایی و اولاد آنها می باشد. نرخ مالیات بر ارث سهام و سهم الشرکه شرکت های غیر بورسی در قوانین مالیاتی به شرح ذیل است : 6% مالیات‌بر ارث سهام برای وراث طبقه اول که منظور از طبقه اول پدر، مادر، شوهر، زن، اولاد و اولادِ اولاد می باشد. 12% مالیات‌بر ارث سهام برای وراث طبقه دوم که منظور از طبقه دوم اجداد، برادر، خواهر و اولاد آن ها می باشد. 24% مالیات‌بر ارث سهام برای وراث طبقه سوم که منظور از طبقه سوم عمو، عمه، خاله، دایی و اولاد آنها می باشد. مطابق قانون سابق، میزان مالیات بر ارث، بر اساس درصدهای زیر، محاسبه می‌شود : ۱- ارزش اموال شخص فوت شده حداکثر ۵ میلیون تومان است. وراث طبقه اول ۵ درصد. وراث طبقه دوم: ۱۵ درصد. وراث طبقه سوم ۳۵ درصد. ۲- ارزش اموال شخص متوفی، حداقل ۵ میلیون تومان و حداکثر ۲۰ میلیون تومان است. وراث طبقه اول: ۱۵ درصد. وراث طبقه دوم ۲۵ درصد. وراث طبقه سوم ۴۵ درصد. ارزش اموالی که از متوفی باقیمانده است، حداقل ۲۰ میلیون تومان و حداکثر ۵۰ میلیون تومان است. وراث طبقه اول ۲۵ درصد. وراث طبقه دوم: ۳۵ درصد. وراث طبقه سوم ۵۵ درصد. ۳- ارزش اموال، بیش از ۵۰ میلیون تومان است. وراث طبقه اول: ۳۵ درصد. وراث طبقه دوم ۴۵ درصد. وراث طبقه سوم ۶۵ درصد.
نرخ مالیات بر ارث ملک مسکونی و زمین
نرخ مالیات بر ارث اموال نرخ مالیات بر ارث به نوع مال متوفی بستگی دارد و بسته به نوع مال، متغیر و متفاوت است. یعنی نرخ مالیات بر ارث سرقفلی با نرخ مالیات بر ارث خودرو و با نرخ مالیات ارث ملک متفاوت است و درصدهای متفاوتی از این دو مال، مالیات بر ارث اخذ می گردد. مثلا برای محاسبه مالیات بر ارث ملک مسکونی، کمیسیون املاک سازمان امور مالیاتی ارزش معاملاتی ملک را حساب می کند و در واقع مالیات بر ارث ملک مسکونی، بر مبنای ارزشی که این کمیسیون برای ملک تعیین کرده اخذ می گردد. مالیات بر ارث ملک مسکونی به چه میزان است؟ اگر وارثان متوفا که بعد از سال ۱۳۹۵ فوت شده‌اند، قصد فروش منزل مسکونی وی را داشته باشند، باید ۷.۵ درصد از قیمت منطقه‌ای آن را به عنوان مالیات به دولت پرداخت کنند. منظور از قیمت منطقه‌ای قیمتی است که کارشناسان اداره‌ی مالیات آن را تعیین می‌کنند و با قیمتی که املاک در نظر میگیرند و یا شما قصد فروش به آن قیمت را دارید، فرق دارد. برای زمین‌های خالی که هنوز در آن چیزی ساخته نشده است، نیز همین اصول مربوط به منزل مسکونی در نظر گرفته می‌شود. مالیات بر ارث ساختمان در حال ساخت به ساختمان در حال ساخت مالیات کمتری تعلق می‌گیرد. زیرا ساخت آن به اتمام نرسیده و ارزش کمتری نسبت به ساختمان تکمیل شده دارد. در مرحله ساخت چند درصد از ارزش اعیان تکمیل شده محاسبه میگردد: - فوندانسیون10% - اسکلت30% - سفت کاری50% - نازک کاری80%
مالیات بر ارث حسابهای بانکی
مالیات بر ارث سپرده بانکی چیست؟ مالیات بر ارث حساب بانکی شامل سپرده های قرض الحسنه، سپرده های جاری و پول نقد موجود در صندوق های امانات دولتی و یا خصوصی است که دولت حق انتقال آن حساب و یا پول را از وراث آنها پس از مرگ دریافت می کند. نرخ مالیات بر ارث حساب و نحوه محاسبه میزان مالیات بر ارث سپرده های بانکی به عوامل همچون تاریخ فوت، طبقه وراث بستگی دارد . پس از فوت یک شخص، وراث وی برای دسترسی به حسابهای بانکی متوفی باید مالیات بر ارث سپرده بانکی پرداخت کنند. گاهی ممکن است وراث رمز کارت بانکی متوفی را بدانند و تصمیم بگیرند برای فرار از مالیات بر ارث، به تدریج پول را از حساب متوفی به حساب بانکی خود منتقل کنند. اما این امر امکان پذیر نیست و معمولاً پس از مراجعه به دستگاه عابر بانک متوجه می‌شوند سپرده بانکی متوفی مسدود شده است. اما علت مسدود شدن حساب بانکی متوفی چیست؟ با توجه به یکپارچه شدن سیستم‌های اطلاعاتی کشور، بلافاصله بعد از فوت متوفی و ابطال شناسنامه وی، کلیه سپرده‌های بانکی متوفی از طریق سامانه یکپارچه آنلاین مسدود می‌شود. بنابراین برای دسترسی به موجودی حساب بانکی، حتماً باید مالیات بر ارث آن پرداخت شود. نرخ مالیات بر ارث حساب بانکی بعدازسال ۱۳۹۵ به شرح ذیل می باشد 3% مالیات بر ارث حساب بانکی برای وراث طبقه اول که منظور از طبقه اول پدر، مادر، شوهر، زن، اولاد و اولادِ اولاد می باشد. 6% مالیات بر ارث حساب بانکی برای وراث طبقه دوم که منظور از طبقه دوم اجداد، برادر، خواهر و اولاد آن ها می باشد. 12% مالیات بر ارث حساب بانکی برای وراث طبقه سوم که منظور از طبقه سوم عمو، عمه، خاله، دایی و اولاد آنها می باشد.
مالیات بر ارث خودرو
میزان مالیات بر ارث خودرو چگونه محاسبه می‌شود؟ خودرو در دسته اموال منقول متوفی قرار دارد. برای محاسبه میزان مالیات بر ارث ماشین، تاریخ فوت و طبقه وراث حائز اهمیت است. با توجه به تغییر قوانین مالیتی ارث در سال 95، اگر تاریخ فوت متوفی بعد از سال 95 باشد، ورثه مشمول قانون جدید هستند. همچنین برای متوفای سال 94 به ماقبل، وراث مشمول قانون قدیم می‌شوند. طبق بند چهارم ماده ۱۷ قانون مالیاتهای مستقیم، بر وسایل نقلیه متوفی (مانند خودرو و…) هنگام نقل و انتقال به وراث، ۲ درصد ارزش اعلامی سازمان امور مالیاتی در تاریخ ثبت انتقال مالیات بر ارث نسبت به اموال نقلیه تعلق خواهد گرفت. یعنی هنگام انتقال ماشین به وراث، مالیات بر ارث خودرو از وراث دریافت می گردد. نرخ مالیات بر ارث خودرو و وسایل نقلیه از ابتدای سال 95 تا کنون به شرح ذیل می باشد: 2% مالیات‌بر ارث خودرو برای وراث طبقه اول ( پدر، مادر، شوهر، زن، اولاد و اولادِ اولاد ) 4% مالیات‌بر ارث خودرو برای وراث طبقه دوم ( اجداد، برادر، خواهر و اولاد آن ها) 8% مالیات‌بر ارث خودرو برای وراث طبقه سوم ( عمو، عمه، خاله، دایی و اولاد آنها) نکته : درباره مالیات بر ارث خودرو و وسایل نقلیه قیمت گذاری وسایل نقلیه مربوطه توسط سازمان امور مالیاتی انجام می شود.
معافیت بیمه عمر ازمالیات بر ارث
همانطور که می دانیم اگر فردی از دنیا برود بازماندگان وی برای مشخص شدن سهم هرکدام باید مراحلی را طی کنند که از لحاظ زمانی حداقل ۶ ماه به طول می انجامد. و پس از طی این مراحل و سپری شدن مدت زمان مذکور می بایست وجه نقد قابل توجهی یا درصدی از اموال متوفی را بعنوان مالیات پرداخت نمایند.حال بررسی میکنیم که کدام اموال متوفی ازمالیات معاف هستند؛ همانطورکه قبلا اشاره کردیم انواع بیمه ها ازمالیات برارث معاف هستند. ۱- اثاث منزل محل سکونت متوفی ۲- دارایی شهیدان انقلاب در صورتی که دارای وراث طبقه اول و دوم باشد. ۳- مبالغ مرخصی استحقاقی که مورد استفاده قرار نگرفته باشد ۴- وجوه مرتبط با ضرر و زیان اخراج ۵- انواع بیمه ها و هم چنین پرداختی ها توسط کارفرما یا بیمه مانند بیمه زندگی و عمر ۶- دیه و جبران زیان فوت ۷- مبالغ بازنشستگی ۸- وظیفه و امتیازات پایان خدمت ۹- بازخرید خدمت ۱۰- بخشی از اموال متوفی که طبق قانون سلب مالکیت شده و یا مالکیت آن بلاعوض در اختیار شخص دیگری قرار گرفته باشد ۱۱- اموال مورد وقف ۱۲- حبس و نذر برای سازمان، نهاد ها و دستگاه های دولتی ۱۳- از سهم الارث هریک از وراث طبقه اول مبلغ سی میلیون ۳۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال به عنوان معافیت کسر می‌شود و مبلغ باقی مانده به نرخ های مذکور مشمول مالیات می‌شود. معافیت مذکور برای هریک از وراث طبقه اول که کمتر از بیست سال سن داشته یا محجور (شخصی که ناتوان در اداره امور مربوط به خود باشد) یا معلول و یا از کار افتاده باشد مبلغ پنجاه میلیون ۵۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال خواهد بود. مالیات بر ارث بیمه عمر چقدر است؟ بیمه عمر مطابق ماده 24 قانون مالیاتهای مستقیم به طور کلی از مالیات بر ارث معاف است. بر اساس این ماده، خسارات فوت و دیه نیز از مشمول معافیت مالیاتی می‌باشد. اما تحت شرایط خاصی ممکن است بیمه عمر از حیطه مالیات بر ارث خارج گردد. مزایای بیمه عمر معافیت از مالیات بر ارث یکی از بزرگ‌ترین مزایای بیمه عمر می‌باشد. همچنین بیمه‌گذار می‌تواند به پشتوانه بیمه عمر وام دریافت کند. اندوخته شخص در قالب بیمه عمر می‌تواند همانند سند ملک نوعی ضمانت و سرمایه به حساب بیاید. علاوه بر این شخص می‌تواند ذینفع قرارداد بیمه را خودش تعیین کند. به عنوان مثال ممکن است شخصی بخواهد اطمینان حاصل کند که پس از مرگ، بلغ بیمه تنها به یکی از فرزندانش پرداخت شود. امکان تغییر ذینفعان نیز در انتهای هر سال وجود دارد. همچنین شخص هر وقت که تمایل داشته باشد می‌تواند با افزایش حق بیمه، تعهدات بیمه‌گر را افزایش دهد. یکی دیگر از مزایای بیمه عمر امکان فسخ و بازخرید است. بیمه عمر با تورم رشد می‌کند و شخص بیمه شونده از بابت تورم متحمل زیان نخواهد شد. مالیات بر ارث بیمه عمر زمانی چیست؟ بیمه عمر زمانی نوعی از بیمه است که در آن قرارداد برای مدت محدودی عقد می‌شود. به عنوان مثال قرارداد این نوع بیمه می‌تواند برای یک یا چند سال بسته شود. در صورتی که شخص بیمه شده در مدت قرارداد فوت شود، بیمه گذار ملزم به پرداخت سرمایه تعیین شده به وراث می‌باشد. اما چنانچه بیمه‌گذار تا پایان زمان قرارداد در قید حیات باشد، بیمه گر تعهد پرداختی بابت حق بیمه‌ی پرداخت شده توسط بیمه‌گذار نخواهد داشت. اگر شخص بیمه شونده در مدت زمان تعیین شده در قرارداد فوت کند، ورثه وی از پرداخت مالیات بر ارث بیمه عمر زمانی معاف خواهند شد.
مواد قانونی مالیات بر ارث
باب دوم مالیات بر دارائی - فصل چهارم : مالیات بر ارث (ماده های ۱۷ تا ۴۳ ) ماده ۱۷- هرگاه در نتیجه فوت شخصی اعم از فوت واقعی یا فرضی اموالی از متوفی باقی بماند به شرح زیر مشمول مالیات است: ۱- درصورتی که متوفی یا وارث یا هردو ایرانی مقیم باشند نسبت به سهم الارث هریک از وراث از اموال مشمول مالیات بر ارث موضوع ماده ۱۹ این قانون واقع درایران یادر خارج از ایران به دولت محلی که مال درآن واقع گردیده پرداخت شده است به نرخ مذکور در ماده ۲۰ این قانون . ۲- در صورتی که متوفی و وراث هر دو ایرانی مقیم خارج از ایران باشند سهم الارث هریک از وراث از اموال و حقوقی مالی متوفی که در ایران موجود است به نرخ مذکور در ماده ۲۰ این قانون و نسبت به آن قسمت که در خارج از ایران وجود دارد پس از کسر مالیات برارثی که از آن بابت به دولت محل وقوع مال پرداخت شده است به نرخ بیست و پنج درصد . ۳- در مورد اتباع خارجی و سایر موارد نسبت به آن قسمت از اموال و حقوق مالی متوفی که در ایران موجود است کلا“ مشمول مالیات به نرخ مذکور در ماده ۲۰ این قانون برای وراث طبقه دوم. ماده ۱۸- وراث از نظر این قانون به سه طبقه تقسیم می شوند: ۱- وراث طبقه اول که عبارتند از : پدر , مادر , زن , شوهر , اولاد و اولاد اولاد ۲- وراث طبقه دوم که عبارتند از : اجداد, برادر , خواهر و اولاد آنها ۳- وراث طبقه سوم که عبارتنداز : عمو, عمه , دائی , خاله و اولاد آنها
مالیات بر ارث
انحصار وراثت، تحریر تَرکه، مهر و موم و تقسیم ترکه و به خصوص مالیات بر ارث از نگرانی‌های اصلی مردم است. برای کاسته شدن از این گونه مشکلات نیز صاحبان اموال می‌توانند قبل از فوت خود با تنظیم اسناد مناسب در زمینه اموال شان تعیین تکلیف کنند. در ادامه این مطلب با معافیت ها، راه های فرار قانونی و سازوکار مالیات بر ارث با گروه وکلای عدل جو همراه باشید. مالیات بر ارث دارای درصدها، طبقات، معافیت‌ها و سازوکارهای خاص خود است که از سال ۱۳۹۵ نیز تغییرات زیادی را به خود دیده است. مالیات بر ارث ( inheritance tax) : گونه‌ای مالیات مستقیم و از نوع مالیات بر دارایی است. اگر پس از درگذشت شخصی، مالی از وی به وارثان برسد، این دارایی، مشمول پرداخت مالیات میگردد. در قوانین ایران، هرگاه مالی از متوفی به ورثه برسد، ورّاث یا نماینده قانونی آنها موظفند ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ فوت متوفی، به سازمان امور مالیاتی مراجعه و با ارائه اسناد مربوطه، صورت اموال و بدهی‌های وی را در اظهارنامه مخصوص مالیات بر ارث گزارش نمایند. بدین ترتیب، پس از تشکیل پرونده متوفی، گواهینامه مالیات بر ارث صادر و به ورثه داده می‌شود. این گواهینامه تا قبل از سال 95 یکی از مدارک مورد نیاز برای اخذ گواهی انحصار وراثت بوده است (ولی بعد از این تاریخ، انحصار وراثت و مالیات بر ارث از هم جدا شده اند، به این صورت که خانواده متوفی ابتدا گواهی انحصار وراثت را میگیرند و در زمان نقل و انتقال ماترک، مالیات آن را میپردازند). در این گواهی، اسامی وراث قانونی اعلام و میزان سهم هر یک از آنان مشخص میگردد.
راه حل قانونی فرار از مالیات بر ارث (تقسیم قانونی اموال قبل از فوت)
انحصار وراثت، تحریر، مهر و موم و تقسیم ترکه و به خصوص مالیات بر ارث از نگرانی‌های اصلی مردم است. برای کاسته شدن از این گونه مشکلات نیز صاحبان اموال می‌توانند قبل از فوت خود با تنظیم اسناد مناسب در زمینه اموال شان تعیین تکلیف کنند. از جمله مواردی که در این خصوص می‌توان به آنها اشاره کرد وصیت و سند صلح عمری است. یکی از اسناد بسیار مفید و کارآمد «سند صلح عمری» است که در دفاتر اسناد رسمی رواج دارد. به وسیله این سند می‌توان از مشکلات گفته شده جلوگیری کرد، بنابراین مالک اموال غیر منقول که اغلب شامل آپارتمان، خانه، زمین و باغ است، می‌تواند با مراجعه به دفتر اسناد رسمی اختیار فروش، اجاره دادن و یا حتی فسخ و اقاله سند مذکور را تا زمان حیات برای خود نگه داشته و اصل مال را به فرزند و یا اشخاص دیگر مدنظر خود انتقال دهد. در نتیجه تا زمانی که شخص زنده است هرگونه دخالت و نظارت و اختیار نسبت به مال خود را دارد، اما بعد از مرگش، مالک آن مال فرزند یا شخص مورد نظر خواهد شد و این شرایط، تابع مقررات ارث نمی‌شود.
